Do đặc điểm địa hình bị chia cắt, nhiều núi cao đã tạo cho Bát Xát những thác nước đẹp, thác Tiên nằm trên địa bàn thôn Ngải Trồ, xã Dền Sáng. Điểm tham quan này thuộc địa phận vùng đệm Khu bảo tồn thiên nhiên Bát Xát, có tọa độ 103040’38” – 22035’39” và cách trục đường tỉnh lộ ĐT 158 khoảng 1,5km. Đường vào thác là tuyến nội thôn, được đổ bê tông nên du khách đi được bằng xe ô tô con và xe máy khoảng 1 km, sau đó đi bộ. Ban đầu, khi một số người địa phương tìm được đường lên Thác Tiên, đã nhận thấy có 5 tầng thác nước. Trên đường vào thác Tiên, người dân địa phương sẽ dẫn du khách đi qua cánh đồng ruộng bậc thang, ao tiên, cánh rừng vầu và rừng chè cổ thụ. Đây là tài nguyên quý giá và là cơ sở tạo điểm nhấn để xã Dền Sáng có thể phát triển du lịch trải nghiệm.
Vẻ đẹp hùng vĩ và hoang sơ của thác Tiên
Thác Tiên nằm ở độ cao khoảng hơn 1.300 mét so với mực nước biển, tại chân thác, có những điểm bằng phẳng, hiện nay được người dân tạo thêm mặt bằng đủ rộng để tổ chức các cuộc dã ngoại ngoài trời của các nhóm du khách, nhóm gia đình nghỉ ngơi thư giãn. Thác Thiên là tài nguyên quan trọng nằm trong tổng các tài nguyên du lịch của xã Dền Sáng. Đến đây, du khách không chỉ ngắm cảnh Thác Tiên hùng vĩ, mà còn ngắm nhìn hệ thống ruộng bậc thang tuyệt đẹp, với những ngôi nhà đậm nét văn hóa người Dao. Để đến được thác du khách đi qua rừng vầu được cộng đồng thôn quản lý, thân cây thẳng tắp và đều như bức tranh thủy mặc, tại đây du khách nghỉ ngơi và check-in; đi qua rừng trúc một quãng không xa là rừng chè cổ thụ có diện tích khoảng 2ha và tiến sát đến chân núi Lảo Thẩn (địa phận phía Dền Sáng) là Thác Tiên – địa điểm tham quan của du khách.
Vào mùa mưa nước từ thượng nguồn chảy về nhiều nên ngọn thác đổ ào ạt, tung bụi nước trắng xóa và tạo nên cảm giác mát lạnh khi đứng cạnh thác. Nhưng vào mùa khô, lưu lượng nước cung cấp ít nên dòng thác trở lại trạng thái hiền hòa, đặc biệt cuối mùa khô. Từ chân thác thứ 2 du khách hướng quan sát về trục đường tỉnh lộ 158 có thể chiêm ngưỡng toàn cảnh khung cảnh ruộng bậc thang trong thôn và những mái nhà thấp thoáng dưới chân núi rất thơ mộng.
Tương truyền, cái tên Thác Tiên bắt nguồn từ một truyền thuyết được một số người già kể lại rằng, từ xa xưa, khu vực cụm ao Tiên, thôn Ngải Chồ, xã Dền Sáng được thiên nhiên ban tặng cho cảnh quan đẹp, núi non kỳ vỹ, thác nhiều tầng, nguồn nước trong lành, khí hậu mát mẻ. Vì yêu thích vẻ đẹp hoang sơ của núi rừng và ruộng bậc thang nơi đây, các tiên nữ trên thiên đình thường hạ phàm vui chơi, tắm mát ở khu vực này. Vì vậy, người dân gọi nơi đây là Thác Tiên và Ao Tiên.
Để thuận tiện cho du khách, người dân địa phương đã mở đường, kê đá, tạo bậc đi. Dưới chân thác, người dân cũng tạo thêm mặt bằng để đáp ứng nhu cầu nghỉ ngơi, ăn uống của du khách khi khám phá nơi này. Hiện nay, UBND xã Dền Sáng đã thành lập và giao Tổ quản lý tài nguyên du lịch Thác Tiên để quản lý và bước đầu hướng dẫn người dân khai thác, cung cấp một số dịch vụ du lịch ở khu vực thác Tiên.
Mạnh Linh – Phòng Văn hoá và TT