Hoàng Sin Cô – Món quà thiên nhiên Y Tý

Y Tý là một xã vùng cao biên giới Bát Xát, nơi đây không những có thời tiết mát mẻ, thiên nhiên thơ mộng hùng vĩ mà còn có những đặc sản thơm ngon, bổ dưỡng không thể không nhắc tới củ Hoàng Sin Cô.

Hoàng Sin Cô còn có các tên gọi khác là sâm đất, khoai sâm, địa tàng thiên hay Yacon.Sâm đất là loài cây thân thảo, lá to dạng hình tim, mọc hoang dã. Nhìn bên ngoài, củ sâm đất khá giống khoai lang nhưng có ruột trắng trong hoặc vàng nhạt, đặc biệt có mùi thơm giống nhân sâm.

Sâm đất Hoàng Sin Cô được bà con người Hà Nhì, người Mông trồng ở những khu vực núi cao, đất tơi xốp, thoát nước, đặc biệt là phải có khí hậu lạnh. Nhiều người thấy sâm đất dễ trồng, dễ chăm sóc, lại ăn ngon, có nhiều tác dụng nên mang đi nhiều nơi trong huyện Bát Xát để trồng. Tuy nhiên không cho hiệu quả cao, ăn không ngon do không phù hợp khí hậu và chất đất. Vì thế hiện nay ở Lào Cai duy nhất chỉ có ở xã Y Tý, huyện Bát Xát mới cho sản phẩm củ sâm đất ngon và ngọt nhất.

Sâm được thu hoặc bắt đầu từ giữa tháng 9 đến tháng 11, 12. Tuy thời gian thu hoạch ngắn nhưng sâm đất để được rất lâu. Sâm để nơi khô ráo, thoáng mát có thể sử dụng trong nửa năm. Càng để lâu, sâm chỉ xe khô vỏ, xuống nước nên ruột củ càng đậm đà hơn.

Củ sâm có vị ngọt thanh, mát, nhiều nước. Sâm đất mang lại nhiều lợi ích cho sức khỏe như giảm đau, hỗ trợ điều trị sỏi thận, cải thiện tình trạng khó tiêu, tiểu đường,…Rễ củ sâm có chứa sắt, protein, pectin, canxi, protein, saponin, polysacarit, fructooligosacarit, axit béo, vitamin A, C và các khoáng chất và chất dinh dưỡng khác. Đây là những chất dinh dưỡng tốt cho cơ thể, có lợi cho sức khỏe và cần thiết cho cơ thể.

Để thưởng thức loại củ này rất đơn giản, chỉ cần gọt vỏ ra ăn sống hoặc ngâm thành một loại rượu quý được người dân ở đây vô cùng yêu thích. Ngoài ra, củ Hoàng Sin Cô còn được chế biến theo nhiều cách khác cầu kì hơn như xào, nấu canh, ăn lẩu hay làm nộm cũng rất ngon miệng và hấp dẫn.

Sâm đất là một loại thực phẩm thanh mát với nhiều công dụng bổ dưỡng, là món quà thiên nhiên ưu ái dành tặng cho mảnh đất Y Tý đại ngàn

Phạm Loan