Thác Ong Chúa, một địa điểm thú vị thu hút đông đảo khách du lịch đến với Bát Xát. Nằm tại thôn Nhìu Cù San, xã Sàng Ma Sáo, ẩn mình giữa rừng sâu, Thác Ong Chúa quanh năm nước chảy rền vang, hòa cùng tiếng chim rừng hót vọng vào núi đá như thanh âm của bản hùng ca giữa đại ngàn.
Chúng tôi đến thác Ong Chúa vào một ngày đẹp, bầu trời trong xanh đầy nắng, dưới làn nước mát, cầu vồng lung linh, huyền ảo hiện ra soi bóng vào dòng thác làm chúng tôi vô cùng thích thú. Chị Hoàng Thu Hoài (một người bạn của tôi đến từ Phú Thọ) chia sẻ: Tôi đã đi tham quan rất nhiều nơi có thác đẹp nhưng ấn tượng nhất với tôi là thác Ong Chúa bởi vẻ đẹp hùng vĩ của khu rừng nguyên sinh cùng thảm thực vật xanh mướt, một không gian thanh bình với tiếng thác chảy hòa quyện cùng tiếng chim rừng hót lánh lót tạo nên âm thanh đặc trưng của núi rừng. Đặc biệt, đường lên thác khi đi qua bản của người Mông, mọi thứ trước mắt tôi thật đẹp và hoàn hảo với những ngôi nhà cổ hàng trăm tuổi, trước cửa treo đầy những giỏ hoa phong lan với cánh cổng huyền bí đầy ma mị như đang mời gọi chúng tôi. Bước trên những con đường nhỏ được trồng rất nhiều hoa với đủ màu sắc làm tôi cứ ngỡ đang bước vào miền cổ tích.
Để đến được Thác Ong Chúa, sau khi đi qua thôn Nhìu Cù San đến cuối bản sẽ bắt gặp hàng rào đá, những hàng đá được xếp ngay ngắn mà không cần một chất phụ gia nào, đây thực sự là kiệt tác vĩ đại trong lao động sáng tạo của đồng bào dân tộc Mông. Đi tiếp qua rừng trúc, chúng ta sẽ bắt đầu cảm nhận được vẻ đẹp hùng vĩ của núi rừng, càng lên cao khung cảnh càng hiện rõ vẻ đẹp của thiên nhiên nơi đây, một bản nhạc du dương không lời từ tiếng chim, tiếng suối chảy róc rách, tiếng gió, tiếng cây…. Cất lên theo nhịp bước của chúng tôi, dường như chúng tôi đang lạc vào một thế giới huyền ảo, rất sống động nơi có tiếng gọi của đại ngàn.
Hàng rào đá – kiệt tác vĩ đại của người mông và dấu tích của thời gian
Đường lên thác được người dân xếp thành các bậc đá để du khách di chuyển dễ dàng hơn.
Trải qua một hành trình dài trong núi Nhìu Cồ San, chúng ta được thưởng ngoạn cảnh đẹp của núi rừng với cảnh đẹp thiên nhiên kỳ thú xung quanh, sự mượt mà của núi đồi với màu xanh ngút ngàn của cây cối. Tất cả đã hoà nhập tạo thành một khung cảnh hùng vĩ hoành tráng đầy vẻ hoang sơ kỳ vĩ. Chúng tôi nghỉ chân dưới những phiến đá và bóng mát của những cây cổ thụ ven đường, ánh nắng vàng ruộm nhưng không gay gắt làm khung cảnh càng trở nên rõ nét hơn. Dãy núi trước mặt xanh đậm hơn bởi những rừng cây cổ thụ cao to bạt ngàn, bầu trời xanh có những áng mây trắng lơ lửng bên sườn núi cảm giác như núi chạm vào tới trời. Càng vào sâu, càng thấy mê đắm vẻ đẹp của cánh rừng nguyên sinh. Rừng được chia thành nhiều tầng lớp trên cao là tán lá của những cây cổ thụ với thảm thực vật đa dạng, rêu phong và địa y phủ kín các thân cây, dưới là những cây lá thấp hơn cành lá thưa, tiếp đến là bạt ngàn những cây dược liệu, cây thuốc quý, những bông hoa rừng khoe sắc, tất cả hội tụ thành một bức tranh thiên nhiên phong phú, sinh động.
Rừng nguyên sinh với cây cổ thụ cùng thảm thực vật đa dạng, rêu phong và địa y phủ kín
Đi cùng đoàn chúng tôi có anh Giàng A Cử – bí thư thôn cho biết, “đường sá đi lại tuy còn nhiều khó khăn nhưng thời gian gần đây có rất nhiều đoàn khách tới đây để tham quan trải nghiệm. Để du lịch ngày càng phát triển, thu hút được nhiều khách du lịch hơn anh sẽ cùng bà con ra sức cải tạo tuyến đường vào thác đẹp hơn và hướng dẫn bà con cùng nhau làm du lịch, đoàn kết và luôn giúp đỡ nhau. Xây dựng thôn sạch sẽ trồng thật nhiều hoa để làm điểm cho du khách chụp những bức hình đẹp nhất làm kỉ nệm”. Và anh cũng chia sẽ thêm: “Nếu được đầu tư hạ tầng giao thông, chắc chắn thác Ong Chúa sẽ là một trong những điểm đến hấp dẫn, bởi thác Ong Chúa là điểm du lịch nằm trong cung đường đi chinh phục đỉnh Nhìu Cồ San, ở đây còn có điểm du lịch nổi tiếng là di tích danh thắng cấp tỉnh – Đường đá cổ Pavie cách thôn Nhìu Cù San 5km”
Ngày nay, Thác Ong Chúa được bao bọc bởi những cánh rừng trồng bạt ngàn thảo quả, hệ sinh thái đa dạng và phong phú, mạch nước trong vắt chảy qua khe đá, rễ cây, quanh năm róc rách, cùng với tiếng chim rừng tạo nên âm thanh thú vị giữa cánh rừng già cổ thụ. Nhìn từ xa, thác Ong Chúa như dải lụa trắng trải dài kì bí giữa vẻ đẹp hoang sơ của đại ngàn cùng nền xanh của cây cỏ cùng vô vàn mỏm đá nhấp nhô đầy thơ mộng, trên cao có những đám mây trắng đang lững thững bay trên ngọn thác, ánh mặt trời xuyên qua lớp mây vàng óng lấp lánh mà chúng tôi cứ ngỡ đang trong trốn thần tiên đầy ảo diệu.
Hệ sinh thái đa dạng, nhất là rừng nguyên sinh với những cây cổ thụ hàng trăm tuổi phủ đầy mảng bám của rêu xanh, quanh thác Ong Chúa là những vách núi đá treo leo dốc đứng giúp cho nguồn nước ở thượng nguồn được dồi dào quanh năm, thác nước đổ qua vách đá nơi có thảm thực vật xanh ngắt bám chặt vào đá điểm thêm vài nhánh hoa phong lan rừng tạo nên vẻ đẹp tự nhiên hiếm có.
Tại đây, chúng tôi còn được nghe câu chuyện thú vị nguồn gốc tên gọi của thác nước. Đó là câu chuyện về những đàn Ong Chúa, ong mật khổng lồ từ đâu bay đến đây và làm tổ trên những vách đá treo leo dựng đứng, cạnh nơi thác nước đổ xuống có những tổ ong khoái và ong mật với kích thước rất lớn, to bằng sải tay. Người dân trong thôn Nhìu Cù San và một số thôn, xã lân cận thường kéo nhau lên thác Ong Chúa để xem tổ ong, có một số người còn leo lên tận đỉnh thác rồi dòng dây trèo xuống để lấy mật. Qua nhiều năm như vậy rồi đàn ong đã di chuyển đi nơi khác, hiện nay trên lưng chừng thác vẫn còn dấu vết của tổ ong để lại. Anh Cử chia sẻ với chúng tôi: Câu chuyện về những tổ ong dù đã xảy ra cách đây hơn 50 năm nhưng đến bây giờ câu chuyện vẫn như còn mới và chưa bao giờ hết hấp dẫn. Người dân trong thôn cho rằng sự xuất hiện của đàn ong là một sự may mắn, có lẽ vì thế mà thác nước đã có tên là “Thác Ong Chúa” để nhắc tới sự xuất hiện của đàn ong.
Một buổi tham quan ở thác Ong Chúa thuộc thôn Nhìu Cù San thật thú vị đã để lại cho chúng tôi thật nhiều cảm xúc và ấn tượng tốt. Vẻ đẹp kỳ lạ không vội vàng, xô bồ, lòng hiếu khách đến lạ thường của người dân nơi đây. Nếu ai đã từng lên đến đây chắc hẳn sẽ chẳng muốn về bởi thiên nhiên hoang sơ, thuần khiết lẫn con người nơi này. Đây sẽ là điểm tham quan lý tưởng của nhiều du khách trong và ngoài tỉnh, góp phân quảng bá và đưa du lịch của huyện Bát Xát ngày càng phát triển.
Hồng Nhung – Tổ Du lịch Y Tý, Mường Hum