Xã Trịnh Tường trong những năm gần đây thu hút được khách du lịch đến thăm một số địa điểm như Đền Mẫu Trịnh Tường, suối nước nóng Bản Mạc, thác Tùng Chỉn 3…Tuy nhiên, các dịch vụ đi kèm còn chưa phát triển chưa tương xứng, chưa phục vụ được nhu cầu của du khách. Nhận thấy điều đó và cũng là cơ hội để đưa nghề gia truyền của gia đình vươn lên, chị Lý Sử Mẩy (thôn Dền Thàng) đã mạnh dạn mở dịch vụ tắm lá thuốc người Dao đỏ tại trung tâm xã Trịnh Tường nhằm phục vụ bà con ở quê hương và du khách đến tham quan du lịch.
Chị Lý Sử Mẩy sinh ra và lớn lên tại thôn Dền Thàng – xã Trịnh Tường, từ nhỏ chị thường xuyên theo bố mẹ lên rừng, lên núi tìm cây thuốc chữa bệnh. Mỗi bài thuốc chữa bệnh, chị được người thân chỉ bảo gồm những loại cây nào và lấy liều lượng bao nhiêu là đủ… Theo thời gian, chị được tin tưởng và giao cho tự mình đi hái các loại lá thuốc mỗi khi bố mẹ bận và cũng quen mặt các loại thảo dược, thuộc lòng những đặc tính chữa bệnh của từng loại thảo dược cũng như các bài thuốc gia truyền.
Chị Lý Sử Mẩy – 37 tuổi
Sau khi học xong Trung học phổ thông, chị lựa chọn theo học Ngành y học cổ truyền để có thêm tri thức giúp cho việc phát triển nghề thuốc nam của gia đình. Khi tốt nghiệp, chị không đi xin việc mà tiếp tục trở về gia đình giúp nhặt và bài chế các vị thuốc nam. Các loại thuốc của gia đình được nhiều người sử dụng hiệu quả và giới thiệu rộng rãi cho nhau nên khách đến tận gia đình tìm và đặt mua. Có loại thuốc được nhặt sẵn, có loại thuốc thì khách phải chờ đi nhặt vài ngày.
Nghề thuốc muốn duy trì và phát triển được thì không chỉ dừng lại ở việc sử dụng dược liệu có sẵn trong tự nhiên, mà còn bắt đầu từ công việc tìm kiếm cây thuốc đưa về trồng tại vườn, xung quanh nhà. Có những cây thuốc chỉ thích hợp trồng ở núi cao, khí hậu lạnh không sống được ở vùng thấp hơn, sau khi lấy rễ, củ, chị lại giâm gốc xuống để cây tiếp tục phát triển. Đến nay chị tự tin có thể học được đến 90% các phương thuốc bố mẹ truyền lại.
Các dịch vụ phục vụ khách của chị Mẩy
Cùng với sự phát triển của quê hương và mong muốn đưa nghề gia truyền của gia đình được nhiều người biết đến hơn, chị mạnh dạn xuống trung tâm xã thuê nhà và mở dịch vụ tắm lá thuốc người Dao đỏ: thuốc điều trị hiếm muộn, thuốc tắm điều trị viêm khớp, thuốc tắm thư giãn và tắm sau sinh với mức giá chỉ từ 100.000-150.000đ. Đây là mức giá khá phù hợp với túi tiền của người dân nên trong thời gia qua đã thu hút được đông đảo người dân khu vực xung quanh và khách du lịch đến tắm thư giãn. Hay các loại thuốc uống dạ dày, đại tràng, trào ngược, trĩ, gan, hiếm muôn…
Ngoài các dịch vụ tắm lá thuốc, chị còn đưa ẩm thực của người Dao đỏ đến với mọi người như “gà tần thuốc Nam” hay “nếp cái tần gà” có tác dụng bồi bổ cơ thể, đặc biệt rất tốt cho bà mẹ sau sinh và người vừa ốm dậy. Giúp phục hồi sức khỏe, kích thích ăn ngon miệng, tạo giấc ngủ sâu. Gà chị lựa chọn là gà mái tơ còn non và rượu cái chị tự ủ để món ăn mang lại chất lượng tốt nhất nên được nhiều thực khách đón nhận.
Gà tần thuốc Nam – món ăn được nhiều thực khách đánh giá cao
Cùng với định hướng phát triển các tiềm năng du lịch của huyện Bát Xát nhưng vẫn bảo tồn được các giá trị truyền thống thì dịch vụ Tắm lá thuốc người Dao đỏ và đưa ẩm thực của người Dao đến với đông đảo cộng đồng biết đến trở thành dịch vụ rất có ý nghĩa và cần được giới thiệu cho mọi người biết đến nhiều hơn trong tương lai.
Mò Ngoãn, Tổ quản lý du lịch