Ngày 22/2/2024 (ngày 13 tháng giêng năm Giáp Thìn) người Hà Nhì đen ở xã Trịnh Tường, huyện Bát Xát tổ chức nghi lễ tạ ơn rừng thiêng “Gạ Ma Do”, đây là một trong những nghi lễ lớn và quan trọng trong năm của người Hà Nhì.
Sáng ngày 22/02/2024 những người đàn ông làm chủ các gia đình lại tập trung tại khu vực rừng thiêng để tổ chức lễ cúng rừng “Gạ Ma Do”. Rừng thiêng luôn nằm ở vị trí cao nhất của thôn. Người Hà Nhì quan niệm: Thôn, bản có bình yên, con người có mạnh khỏe, vật nuôi có sinh sôi phát triển, cây trồng có tươi tốt hay không phụ thuộc rất nhiều vào khu rừng thiêng này. Do đó, để cầu bình yên, phát triển, hàng năm, dân bản đều tổ chức nghi lễ cúng “Gạ Ma Do” thật chu đáo. Mọi người đều phải hết sức thành tâm, tuân thủ đúng những quy định từ ngàn xưa của cha ông để lại. Người vào rừng cũng đều phải mặc đồ tối màu, đầu đội mũ, đi chân đất vào khu vực cúng rừng.
Lễ vật dâng cúng bao gồm: Một con lợn đen, một con gà; một kẹp xôi màu vàng, rượu, nước, cơm trắng, giấy bản, hương ,…
Thầy cúng Ly Xe Suy, thôn Lao Chải xã Trịnh Tường (Bát Xát) cho biết: Người Hà Nhì hằng năm tổ cúng rừng vào đầu năm mới nhằm cầu mong có một năm mới sức khỏe và làm ăn, lao động sản xuất được may mắn, mùa màng bội thu. Nghi lễ ở rừng thiêng “Gạ Ma Do” nhắc nhở các thế hệ người Hà Nhì trong cùng một thôn bản cần có ý thức trong việc bảo vệ khu rừng thiêng này, là nơi không được xâm phạm. Đồng thời, nghi lễ cúng rừng này cũng là dịp để dân bản thể hiện ước nguyện của mình trước các vị thần linh cao cả về một cuộc sống yên bình cho cả năm.
Lễ cúng “Gạ Ma Do” của người Hà Nhì ở thôn Lao Chải xã Trịnh Tường huyện Bát Xát mang giá trị giáo dục sâu sắc, không chỉ giữ gìn bản sắc văn hóa của tộc người, mà còn tạo sự kết nối bền chặt của cộng đồng, thể hiện sự tôn thờ các vị thần rừng với ước nguyện của con người về cuộc sống ấm no, bình yên và hạnh phúc.
Mâm cúng rừng Gạ Ma Do của người Hà Nhì đen thôn Lao Chải xã Trịnh Tường huyện Bát Xát.
Thầy cúng của thôn làm lễ cúng rừng Gạ Ma Do tại khu rừng cấm của thôn Lao Chải xã Trịnh Tường
Sau lễ cúng thầy cúng chia lộc đều cho đại diện các gia đình tham gia lễ cúng
Thầy cúng và đại diện các gia đình thụ lộc tại điểm cúng rừng “Gạ Ma Do” của thôn Lao Chải, xã Trịnh Tường, huyện Bát Xát
Thái Nam – CCVH xã Trịnh Tường